Bezet, Audiomonumenten van de stad Amsterdam
In Bezet, audiomonumenten van de stad Amsterdam komt een aantal ooggetuigen, nazaten en huidige bewoners van de stad aan het woord. Ze vertellen over bezetting, onderdrukking, deportatie, verzet en collaboratie.

Een deel van deze podcastserie komt tot stand in samenwerking met Joods-Cultureel Kwartier in het kader van programma Open Joodse Huizen – Huizen van Verzet. Ook de adressen uit de podcastafleveringen zijn terug te vinden op de 4 mei wandelkaart, kijk hier voor meer informatie over de wandelkaart.

Beluister hieronder alle podcast afleveringen

*De podcasts zijn ook te beluisteren op Spotify, iTunes en via het platform Springcast.

* De podcast van Ad van Liempt staat wel op de wandelkaart maar is helaas niet geproduceerd

De zoektocht van Merav

Merav Pront had nooit echt over het leven van haar joodse betovergrootmoeder nagedacht voordat ze stage ging lopen bij Open Joodse Huizen – Huizen van Verzet. Geconfronteerd met de rijke joodse geschiedenis van Amsterdam besloot ze op onderzoek uit te gaan.

Deze podcast is gemaakt door Pieter-Bas van Wiechen in opdracht van het Amsterdams 4 en 5 mei Comité en het Joods Cultureel Kwartier.

Ena Breukelaar, kind in de oorlog

Ena Breukelaar (1934) vertelt hoe haar ouders vanuit een achterkamer op de Zacharias Jansestraat 34-2 het illegale Vrij Nederland drukten. Onderduikers, razzia’s en NSB-ers in de straat; als kind zag ze alles.

Deze podcast is gemaakt door Pieter-Bas van Wiechen in opdracht van het Amsterdams 4 en 5 mei Comité en het Joods Cultureel Kwartier.

Het laatste adres

Abraham en Theophile Ptasznik waren tegen de tachtig toen ze gedwongen werden te verhuizen naar het Merwedeplein 17. Vanaf dat adres zijn ze een paar maanden later gedeporteerd. Toen Hella en Sandra Rottenberg, achterkleindochters van de Ptaszniks, onderzoek deden voor hun boek stuitten ze op brieven uit de oorlog.

Deze podcast is gemaakt door Hella en Sandra Rottenberg in opdracht van het Amsterdams 4 en 5 mei Comité en het Joods Cultureel Kwartier.

Herman is terug

Herman Polak (1937) was een van de onderduikkinderen van Tine Boeke-Kramer. Hij werd achttien keer naar een ander, veiliger adres in Amsterdam gebracht. In deze podcast praat hij openhartig over de oorlog en wat het met hem gedaan heeft.

Deze podcast is gemaakt door Pieter-Bas van Wiechen in opdracht van het Amsterdams 4 en 5 mei Comité en het Joods Cultureel Kwartier.

De echte Indische Buurt van Amsterdam

Op 15 augustus 1945 capituleerde Japan en was de Tweede Wereldoorlog voorbij voor het hele Koninkrijk der Nederlanden. De gevolgen van die oorlog en de hevige onafhankelijkheidsstrijd daarna maakten dat er in totaal 350.000 mensen vanuit Indië en Indonesië naar Nederland kwamen, ook naar Amsterdam.

Deze podcast maakt onderdeel uit van Huizen van Aankomst: een project van het Indisch Herinneringscentrum en het Amsterdams 4 en 5 mei comité.

Het heroïsche theater van de weigeraars

Vijf dagen na de bevrijding bezette Toneelgroep 5 mei 1945 de Amsterdamse Stadsschouwburg. De groep theatermakers had niet getekend voor de Cultuurkamer, een voorwaarde om tijdens de Tweede Wereldoorlog door te mogen werken. Samen met journalist Henk van Gelder en acteur Edwin de Vries neemt Pieter-Bas van Wiechen de geschiedenis van dit bijzondere gezelschap en zijn speciale voorstellingen onder de loep.

De zoon en het hulpje van de verzetsstrijder

Op 15 augustus 1944 werd verzetsstrijder Frits Israel in de Distelvoorstraat 24 in Amsterdam-Noord vermoord door een bankier. Samen met zijn zoon Arnold Israel (1932) en durfal Frits Neijts (1928) gaat Pieter-Bas van Wiechen op zoek naar het hoe en waarom van deze geschiedenis.

De zoon en het hulpje van de verzetsstrijder is een podcast van het Joods Cultureel Kwartier en het Amsterdams 4 en 5 mei Comité.

Berichten uit Moskou

Ben Portegies Zwart werkte als marconist vanuit diverse adressen in Amsterdam-West voor het communistisch verzet. Zijn dochter Annemieke Kamoschinski-Portegies Zwart vertelt het verhaal van haar vader en welke gevolgen de Tweede Wereldoorlog en de daarop volgende Koude Oorlog op het gezin had.

Deze podcast is gemaakt door Pieter-Bas van Wiechen voor het Joods Cultureel Kwartier en het Amsterdams 4 en 5 mei Comité.

Kade van aankomst

Direct na het einde de Tweede Wereldoorlog, op 15 augustus 1945, kwam op de Javakade in Amsterdam een groot aantal migranten vanuit Nederlands-Indië aan. Eerst waren het de overlevenden van de kampen, daarna mensen op de vlucht voor het geweld van van Indonesische revolutionairen en weer later voor de koloniale oorlog die Nederland in ‘de Oost’ begon. Lucia Renes (1942), Peter Pinchetti (1939) en Henk Schoonderwal (1931) vertellen hun verhaal van de komst naar Nederland.

Deze podcast is een bewerking van een audio-installatie die in Hotel Jakarta in Amsterdam staat en die door Corona op dit moment niet te bezoeken is. Kade van Aankomst maakt onderdeel uit van Huizen van Aankomst een project van het Indisch Herinneringscentrum. Interviews en montage: Pieter-Bas van Wiechen.

Praten en zwijgen

Sylvia Veffer-Polak is al jaren als spreker en vrijwilliger betrokken bij Open Joodse Huizen – Huizen van Verzet. In deze podcast vertelt ze over haar familie van zowel vaders als moeders kant. Beiden groeide op in Amsterdam-Oost maar hadden een totaal andere oorlogsgeschiedenis en verwerking.

Deze podcast is gemaakt door Pieter-Bas van Wiechen in opdracht van het Joods Cultureel Kwartier en het Amsterdams 4 en 5 mei Comite.

Door trots gered

Elf jaar was Floris ‘Floor’ Haak (1932 – 2019) toen hij getuige was van het oppakken van zijn ouders Jur en Jet Haak vanwege het verzetswerk van hun overige kinderen.

Opdrachtgevers waren het Joods Cultureel Kwartier, het Amsterdams 4 en 5 mei Comité en Vrij Nederland. De muziek is van Maarten Ornstein.

'Je ne peux pas parler maintenant'

De familie van Myriam Mater-van Hulst (1925) woonde voor de oorlog op Harmoniehof 35. Haar niet-Joodse vader wist vele Joden te redden, tot op de dag de Duitsers op de stoep stonden.

Deze podcast werd in 2017 gemaakt door Maarten Westerveen als onderdeel van Open Joodse Huizen-huizen van Verzet. Opdrachtgevers waren het Joods Cultureel Kwartier, het Amsterdams 4 en 5 mei Comité en Vrij Nederland. De muziek is van Maarten Ornstein.

Matzes, Mierik, Mouwes!

Nazaat Ben Mouwes en huidige bewoner van Zwanenburgwal 274 Rob de Spa vertellen over de joodse geschiedenis van de straat en over de familie Mouwes van de bekende kosjere winkel in de Jodenbreestraat 74.

Deze podcast is gemaakt door Pieter-Bas van Wiechen in opdracht van het Joods Cultureel Kwartier en het Amsterdams 4 en 5 mei Comité. De muziek is van Maarten Ornstein.

De blauwe ogen van Aviola Viruly

Hans Aussen (1926-2019) zat ondergedoken op de Michelangelostraat 36-3 en gaat in gesprek met Lucas Viruly, kleinzoon van de bewoonster van toen. Over verliefdheden, geallieerde vliegers, en andere herinneringen.

Deze podcast werd in 2017 gemaakt door Maarten Westerveen in het kader van Open Joodse Huizen- Huizen van Verzet in opdracht van het Joods Cultureel Kwartier, het Amsterdams 4 en 5 mei Comité en Vrij Nederland. De muziek is van Maarten Ornstein.

Een stratenmaker staakt!

Stratenmaker Willem Kraan uit de Orteliusstraat 283 III was een van de initiatiefnemers van de Februaristaking. Zijn achterkleinkinderen Daan en Sanne Hettinga vertellen over Willem en de weerslag die zijn heldendaad had op de familie.

Deze podcast is gemaakt door Pieter-Bas van Wiechen in opdracht van het Amsterdams 4 en 5 mei Comité en het Joods Cultureel Kwartier. De muziek is van Maarten Ornstein.

Vergelding in West

In de nu verdwenen boerderij Vredelust woonde Corrie van den Boogaard-Vlug (1929) met haar familie. Op 15 december 1944 worden drie mannen uit het verzet als vergelding voor een aanslag op de spoorlijn bij Sloterdijk geëxecuteerd. Corrie mag van haar moeder niet naar buiten kijken, maar doet het toch.

Deze podcast is gemaakt door Jesper Buursink in opdracht van het Amsterdams 4 en 5 mei Comité en het Joods Cultureel Kwartier. De muziek is van Maarten Ornstein.

Het verzetsverleden van Kriterion

Het door studenten gerunde filmtheater Kriterion komt voort uit de Amsterdamse Studenten Groep: een verzetsgroep die zich bezighield met de onderduik van joodse kinderen. Op 4 en 5 mei presenteren de ‘Kriteriers’ van nu een eigen audiotour over deze geschiedenis rondom hun bioscoop. De tour heeft eigen QR codes en begint bij Kriterion.

Caraïbisch swingen in oorlogstijd

Naast een paar Surinaamse arbeiders en studenten werkten in de jaren dertig enkele Surinaamse muzikanten in Nederland. De bezetter wist niet zo goed van ze met deze groep aanmoest, en maakte het voor hen steeds lastiger. Middenin de oorlog wist Max Woiski, een gevierd muzikant, toch zijn club ‘La Cubana’ te openen op de Leidsestraat. Zoon Ronny Woiski en auteur Patrick van den Hanenberg vertellen.

Deze podcast is gemaakt door Pieter-Bas van Wiechen in opdracht van het Amsterdams 4 en 5 mei Comité.

Monumenten op de Dam

Het verhaal van het Nationaal Monument op de Dam en het namenmonument van de 32 slachtoffers van de Schietpartij op de Dam op 7 mei 1945 wordt verteld door Architour en de ondernemersvereniging aan De Dam.

Via de website van Architour zijn de verhalen over het Namenmonument en het Nationaal Monument op de Dam te beluisteren.

Verzet en collaboratie in één familie

Joch Kuiken (1929) vertelt het verhaal van haar familie tijdens de oorlog. Terwijl haar ouders Joodse collega’s hielpen onder te duiken, was haar opa lid van de NSB.

Deze podcast is gemaakt door Pieter-Bas van Wiechen in opdracht van het Amsterdams 4 en 5 mei Comité en het Joods Cultureel Kwartier.

De geruisloze deportatie

Op dinsdag 16 mei 1944 vond in het hele land een razzia plaats onder de Sinti- en Romagemeenschap, zo ook op het Jonas Daniël Meijerplein. Een verhaal over hoe het stigmatiserings- en etiketteringsproces van Roma en Sinti nog tot de dag van vandaag doorwerkt. Historicus Leo Lucassen en ooggetuige Lalla Weiss vertellen.

Deze podcast is gemaakt door Romanee Rodriguez in opdracht van het Amsterdams 4 en 5 mei Comité.

Brieven uit de Hollandsche Schouwburg

Debby Petter vertelt het verhaal van haar moeder Hélène en haar ooms Daniel en Julius Egger. De jongens gingen eerder op transport en schreven de familie brieven uit de Hollandse Schouwburg. Toen Hélène daar terecht kwam, wist ze op wonderlijke wijze te ontkomen. Kleinzoon Julius van ‘t Hek leest fragmenten uit de brieven.

Deze podcast is gemaakt door Pieter-Bas van Wiechen in opdracht van het Amsterdams 4 en 5 mei Comité en het Joods Cultureel Kwartier.

Bezet, audiomonumenten van de stad Amsterdam is een podcast serie over de oorlog, verzet, bevrijding en terugkeer van het Amsterdams 4 en 5 mei comité. Luister naar bijzondere verhalen over de geschiedenis van de Tweede Wereldoorlog.

Website by HOAX Amsterdam